Lễ ăn hỏi dù không mời nhiều bạn bè, người quen nhưng lại quan trọng không kém gì ngày cưới của đôi uyên ương. Dù vậy, không phải ai cũng biết thủ tục lễ ăn hỏi – nghi thức, trình tự diễn ra như thế nào để thực hiện công tác chuẩn bị hoàn hảo nhất. Để các dâu – rể của mình không cần phải tốn quá nhiều thời gian tìm hiểu về vấn đề này, hôm nay nhà Rabbit Studio quyết định chia sẻ từ A – Z quy trình lễ ăn hỏi và những điều cần chuẩn bị, lưu ý.
Lễ hỏi vợ hay lễ đính hôn được coi là một trong những phong tục cưới hỏi trong truyền thống dân tộc Việt Nam. Trước khi nghi lễ ăn hỏi được diễn ra, gia đình hai bên đã có sự thỏa thuận và cho phép đôi uyên ương được dựng vợ gả chồng. Ngày đám hỏi, đoàn đại biểu của họ gia đình nhà trai mang lễ vật đính ước sang gia đình nhà gái để xin cho con trai họ được đính hôn cùng với cô con gái của gia đình. Sau khi nhà gái đồng ý nhận mâm quả sính lễ từ nhà trai, thì chàng trai và cô gái đó sẽ chính thức được gọi là “vợ – chồng” tương lai của nhau, và tập gọi phụ mẫu của “nửa kia” là bố, mẹ.
Số người tham trong lễ đám hỏi chủ yếu là bố mẹ, ông bà, người thân trong gia đình, họ hàng và một số bạn bè thân thiết – đội ngũ bưng quả.
Dù là phong tục cưới hỏi miền Bắc hay miền Trung, miền Nam thì cũng không quy định rõ số người phải tham gia là bao nhiêu. Nhưng thông thường, số người tham gia bên nhà trai và nhà gái sẽ không quá chênh lệch (cái này sẽ được bàn bạc trước khi tổ chức đám hỏi).
Tùy vào thỏa thuận ban đầu giữa hai nhà mà đội ngũ bưng quả sẽ là khác nhau.
+ Ở miền Bắc, đội ngũ bê tráp bắt buộc phải là số lẻ, như: 3, 5, 7, 11 và phải là nam/ nữ chưa vợ, chưa chồng.
+ Ngược lại, ở miền Nam, số người bê tráp thường là số chẵn, và là bạn bè của hai bên cô dâu – chú rể.
Đội ngũ bê tráp bên nhà trai là nam, nhà gái là nữ. Số nữ bưng tráp nhà gái bằng với số nam bưng quả nhà trai.
Không chỉ đội ngũ bưng quả, mà sính lễ được đựng trong từng mâm quả ở miền Bắc và miền Nam cũng có sự khác biệt. Cụ thể như sau + Mâm quả hợp lệ trong thủ tục lễ ăn hỏi miền Bắc
Thông thường, số mâm quả ở miền Bắc phải là số lẻ, bao gồm các loại lễ vật dẫn cưới như: Trầu cau, bánh cốm, mứt sen, rượu, chè, thuốc lá, bánh cốm, bánh chưng, bánh đậu xanh, bánh phu thê (bánh xu xê), lợn sữa quay, tiền dẫn cưới,… Một số nhà còn có thêm một tráp đựng áo dài cưới, bông tai, nhẫn, dây chuyền vàng cho cô dâu.
Trong đó:
Trầu cau là lễ vật không thể thiếu, là biểu tượng cho tình yêu son sắt mặn nồng của đôi lứa.
Rượu, chè, thuốc lá (thuốc lào): Tượng trưng cho lòng hiếu thảo, thành kính của con cái đối với ông bà, tổ tiên.
Hoa quả tươi: Mang ý nghĩa hạnh phúc ngọt ngào của đôi lứa
Mứt sen: Tượng trưng cho con cái, là kết tinh tình yêu của cô dâu chú rể
Bánh hỏi: Những gia đình truyền thống ngày xưa thường dùng bánh cặp – gồm hai thứ bánh, tượng trưng cho âm (nữ) và dương (nam). Trong số đó, các loại bánh cặp thường được dùng trong lễ ăn hỏi miền Bắc nhất là bánh phu thê và bánh cốm. Bánh phu thê tượng trưng cho Dương, bánh cố tượng trưng cho Âm; hoặc bánh chưng và bánh dày (bánh chưng vuông là Âm, bánh dày tròn là Dương). Nếu mâm quả là bánh chưng và bánh dày thì thường có thêm qủa nem để dùng chung.
Cả bánh cốm, bánh phu thê, bánh chưng hay bánh dày & quả nem dùng trong lễ dặm hỏi đều được đựng trong hộp giấy màu đỏ, hoặc được bọc trong giấy màu đỏ. Vì màu đỏ tượng trưng cho những điều may mắn và sự vui mừng. Ngày nay, nhiều gia đình thay thế các loại bánh trên bằng xôi gấc và lợn quay.
☛ Tất nhiên, đó chỉ là về bề mặt lý thuyết, chất lượng và số lượng thêm – bớt thì tùy thuộc vào khả năng kinh tế và sự thỏa thuận ban đầu giữa hai gia đình. Tuy nhiên, số lượng lễ vật phải là số chẵn (bội số của 2, như: 2 – 4 – 6 – 8 ..) để tượng trưng cho đôi lứa.
Ngoài những lễ vật chung như: Trầu cau, thuốc lá, rượu, chè… thì trong thủ tục đám hỏi ở miền Nam cũng có đôi chút sự khác biệt trong việc chuẩn bị lễ vật dạm hỏi, như:
Lợn quay/ gà quay, xôi và các loại hoa quả thể hiện cho quan niệm “có mặn, có ngọt”, thay cho biểu tượng của sự giàu có, thịnh vượng, nhiều của ăn của dành. Đồng thời cũng thể hiện khả năng đảm bảo cho cuộc sống sung túc sau này cho cô gái từ phía nhà trai.
Tiền dẫn cưới mang ý nghĩa để nhà trai góp một phần nhỏ vào việc chuẩn bị lễ cưới hỏi cho đôi lứa, hạn chế gánh nặng kinh tế cho nhà gái.
➟ Như vậy, nghi lễ ăn hỏi miền Bắc và miền Nam không có sự khác biệt lớn, chủ yếu là khác về số lượng tráp bưng quả. Nhưng nhìn chung, các lễ vật dẫn cưới đều thể hiện sự biết ơn của nhà trai đối với công ơn dưỡng dục của cha mẹ nhà gái đã sinh ra và nuôi dưỡng cô gái nên người để trở thành dâu nhà mình. Đồng thời cũng thể hiện sự quý mến, trân trọng của nhà trai với cô dâu mới và sự chúc phúc đôi lứa bền lâu đối với cặp vợ – chồng trẻ.
Các bậc là bà, mẹ, cô, dì.. của cô dâu chú rể cũng thường mặc áo dài, các bậc cha chú thì mặc quần tây áo sơ mi, giày đen chỉnh tề. Nếu có trẻ nhỏ cũng nên cho ăn mặc lịch sự, chỉn chu như người lớn.
➄ Chuẩn bị trước bài phát biểu trong lễ ăn hỏi tại nhà gái
Bài phát biểu trong lễ ăn hỏi ở cả ba miền đều không có sự khác biệt lớn.
Cả nhà trai và nhà gái đều cần chuẩn bị cho mình ít nhất một bài phát biểu (đối với họ nhà gái), và 2 bài phát biểu (với họ nhà trai) mang tính chất trang trọng, thể hiện lòng thành.
Tôi xin xép được giới thiệu các thành phần tham dự của gia đình nhà trai hôm nay gồm có: Tôi là Nguyễn Văn A, là bác (chú/cô/ dì/…) của cháu Nguyễn Văn B… đồng thời là đại diện nhà trai. Còn đây là bà… là bà nội/ bà ngoại của cháu B , tiếp đến là bố mẹ và… của cháu. (giới thiệu theo thứ bậc trong gia đình, từ cao đến thấp, từ nội đến ngoại).
Sau một thời gian quen biết và tìm hiểu lẫn nhau, tình cảm đã chín mùi, cháu B và cháu C đều có mong muốn được về chung một mái nhà, chính thức trở thành vợ chồng của nhau. Thể theo nguyện vọng của hai cháu và được sự cho phép của nhà gái, hôm nay đoàn nhà trai chúng tôi đến đây để ra mắt với nhà gái, đồng thời xin phép họ nhà gái tác thành cho hai cháu được đến với nhau.
Gia đình nhà trai chúng tôi cũng cảm ơn các ông bà, các cô bác, anh chị em đã tham dự buổi lễ dạm hỏi hôm nay. Kết thúc buổi lễ, chúng tôi xin được phép ra về và hẹn gặp lại gia đình nhà gái trong buổi lễ đón dâu và lễ thành hôn sắp cưới”.
+ Mẫu bài phát biểu trong nghi thức ăn hỏi của họ nhà gái
Không chỉ nhà trai, họ nhà gái cũng cần có một bài chuẩn bị để thể hiện thành ý đón nhận sính lễ và chấp thuận gả con gái mình về làm dâu cho họ nhà trai. Bạn có thể tham khảo mẫu phát biểu sau:
“Trước tiên, tôi xin tự giới thiệu tôi là Trần Văn A, là… của cháu C (tên cô dâu), đồng thời cũng là người đại diện phát biểu của họ nhà gái. Tham dự buổi lễ ăn hỏi hôm nay, họ nhà gái chúng tôi gồm có: ông/bà, bố mẹ, các bác, cô,… và anh/ chị/ em của cháu C (giới thiệu theo thứ bậc trong gia đình).
Hôm nay là ngày lành tháng tốt, nhà trai đã có lời thưa chuyện, nên trước hết, gia đình họ nhà gái chúng tôi xin trân trọng cảm ơn họ nhà trai đã chuẩn bị lễ vật đính ước chu đáo. Nhân đây chúng tôi cũng xin được phép chấp thuận để hai cháu tiến đến hôn nhân, chính thức trở thành vợ chồng của nhau. Bắt đầu từ giờ phút này, coi như cháu B và cháu C đã là con rể, con dâu của cả hai nhà, nếu hai cháu có điều gì còn nhỏ dại, mong gia đình dạy dỗ hai cháu để cả hai làm tròn bổn phận con cháu đối với hai họ.
Nhà gái chúng tôi cũng hy vọng cuộc sống vợ chồng của hai cháu được hạnh phúc, gắn bó bên nhau trọn đời. Thay mặt nhà gái, tôi xin mời họ nhà trai ngồi xuống uống chén trà, ăn miếng trầu để bàn chuyện và mừng hạnh phúc cho hai cháu”.
Quy trình, trình tự các bước trong lễ ăn hỏi
✴ Tất cả các lễ vật phải được sắp xếp gọn gàng, đẹp mắt và bày vào quả sơn son thiếp vàng (mâm đồng đánh bóng & phủ vải hỷ màu đỏ) ✴
Nếu gia đình nào muốn theo truyền thống ngày xưa thì đội ngũ bưng quả cần khăn áo chỉnh tề, đeo dây thắt lưng đỏ, hoặc thay thế bằng áo dài bưng quả màu đỏ (đối với các cô gái).
Đội bưng quả nhà trai sẽ dừng lại cách nhà gái khoảng 100 mét, sắp xếp đội hình cho đẹp mắt, thứ tự mâm quả phù hợp rồi. Đến giờ lành, nhà trai sẽ có người vào xin phép đượ đội lễ vào nhà gái và đứng đối diện với các cô gái bưng quả bên nhà gái (đã xếp hàng chờ sẵn) rồi trao quả
Sau khi nhận tráp từ nhà trai, hai bên gia đình sẽ ngồi xuống trò chuyện, bên nhà gái cho phép chú rể lên phòng đón cô dâu xuống để chào hỏi gia đình hai họ. Trường hợp bên nhà trai có đem theo áo dài cưới cô dâu qua thì chú rể sẽ đem áo dài đến cho cô dâu thay rồi mới ra chào hỏi.
Cô dâu sẽ chào hỏi và rót nước trà mời gia đình chú rể, ngược lại, chú rể sẽ rót nước và mời phía bên gia đình cô dâu để tỏ lòng hiếu thảo, chính thức ra mắt cha mẹ chồng (vợ) tương lai.
Sau khi cô dâu ra mắt gia đình hai họ, mẹ cô dâu sẽ lấy từ mâm ngũ quả một số vật phẩm & lễ đen (tiền dẫn cưới) để mang lên bàn thờ và thắp hương trình cúng ông bà, tổ tiên. Sau đó, bố mẹ của cô dâu cũng sẽ đưa cô dâu & chú rể lên để thắp hương trên bàn thờ gia tiên của nhà gái để chú rể chính thức ra mắt ông bà, tổ tiên bên nhà gái. Hoàn tất xong thủ tục này, chú rể sẽ chính thức được coi như một thành viên mới của gia đình nhà gái, được tổ tiên thừa nhận.
Thực hiện xong nghi lễ thắp hương ra mắt tổ tiên, gia đình hai bên sẽ ngồi xuống cùng nhau bàn bạc và thống nhất ngày – giờ tổ chức đám cưới & lễ đón dâu lại lần nữa và nói những câu khách sáo, gửi gắm con cháu. Trong khoảng thời gian này, cô dâu chú rể sẽ cầm ấm trà đi rót nước cho các quan khách và chụp ảnh lưu niệm cùng mọi người.
Thông thường, khi kết thúc lễ ăn hỏi nhà gái sẽ mở lời mời tất cả các quan khách ở lại cùng ăn bữa cơm thân mật, kể cả nhà trai.
Bàn gia đình họ nhà trai và nhà gái sẽ ngồi chung với nhau, đội ngũ bưng quả sẽ ngồi bàn riêng.
Trong nghi lễ ăn hỏi ở miền Bắc hoặc miền Nam, các lễ vật như bánh trái, cau, chè đều được nhà gái để dành lại một ít trong khay để “lại quả” (chuyển lại) cho nhà trai khi kết thúc buồi lễ.
Sau khi nhà trai phát biểu cảm ơn và xin phép ra về, sẽ đến phần lại quả. Phần này sẽ do đội bưng quả nữ trao cho đội bưng quả nam (cũng xếp thành hai hàng đối diện, thông thường không thay đổi vị trí các cặp bưng quả với nhau).
Một số điều thú vị khác về lễ ăn hỏi mà có thể bạn chưa biết:
➾ Trong những gia đình xưa, sau lễ ăn hỏi nhà gái thường dùng các lễ vật mà nhà trai đưa đến, chia ra từng gói nhỏ để làm quà biếu cho họ hàng, bà con làng xóm, bạn bè,… Nhằm mục đích thông báo tin vui rằng con gái đã có nơi có chốn.
➾ Ngày xưa, cô dâu thường mặc áo dài đám hỏi màu đỏ, đội mấn cao trên đầu. Hiện nay trang phục đám hỏi đã hiện đại hơn, cô dâu có thể chọn bất cứ màu sắc nào mà mình yêu thích, chỉ cần thể hiện được sự long trọng, nổi bật, lịch sự và trang nghiêm.
➾ Dù việc chia bánh trái, cau chè là số chẵn thì cũng phải là từ bội số của số 2, kiêng chia 2 quả, tức là phải chia mỗi nơi 4 quả cau, 4 lá trầu trở lên. Ngày nay, việc chia bánh trái thường kèm theo tấp thiệp của đôi bên hai họ báo tin đính hôn của đôi uyên ương. Nếu ngày kết hôn cách ngày đám hỏi khá gần thì trong tấm thiếp sẽ ghi rõ hôn lễ được tổ chức vào ngày nào.
Ngoài việc chuẩn bị đủ những lễ vật cần thiết để đi hỏi vợ, và thực hiện đúng trình tự quy trình lễ ăn hỏi, bạn cũng đừng quên việc chọn cho mình một ekip chụp ảnh, phóng sự “có tâm” và “có tầm” để giúp mình ghi lại những thời khắc đẹp nhất của đời người, đánh dấu ngày đầu tiên được gia đình, tổ tiên chính thức công nhận là “vợ – chồng” của “nửa kia.
☞ Làm việc TẬN TÂM, LĂN XẢ, bắt trọn những khoảnh khắc ý nghĩa nhất của cô dâu – chú rể ☞ Chất lượng MIỄN CHÊ – ĐẸP ngay từ ẢNH GỐC
LIÊN HỆ NGAY VỚI CHÚNG TÔI:
➛ NẾU CẦN TƯ VẤN HOẶC CÒN THẮC MẮC VỀ BẤT CỨ VẤN ĐỀ GÌ LIÊN QUAN BẠN NHÉ! RABBIT LUÔN VUI LÒNG PHỤC VỤ CÁC DÂU RỂ XINH ĐẸP CỦA MÌNH!