Trong IELTS Writing Task 2, dạng bài Agree or Disagree essay là một dạng đề mở, cho phép thí sinh được tự do trình bày ý kiến của mình về một ý kiến được cho trước. Khác với dạng đề này, những dạng đề như Cause and Solution hay dạng đề Pros / Cons có những yêu cầu rất cụ thể, đòi hỏi thí sinh nêu được những nguyên nhân và giải pháp của một vấn đề hoặc thuận lợi và bất lợi của một xu hướng nào đó.
Tổng quan về Agree or Disagree essay
Chính nhờ những yêu cầu cụ thể này, thí sinh được định hướng sẵn là cần phải viết về cái gì trong bài của mình, nhờ vậy thí sinh sẽ ít bị lan man hơn và cũng sẽ dễ hơn cho thí sinh trong việc đạt điểm 6 trở lên ở tiêu chí Task Response, vì họ chỉ cần bám theo yêu cầu của đề, liệt kê và chứng minh được những nguyên nhân – giải pháp, hay thuận lợi – bất lợi, như đề bài yêu cầu là được.
Trong khi đó, đối với những dạng đề mở như Agree or Disagree essay, việc thí sinh viết lan man và lạc đề diễn ra rất thường xuyên. Chính vì tính chất mở của dạng đề này, nên thí sinh sẽ phải tự định hướng cho chính mình và đảm bảo những gì mình viết có thể trả lời được câu hỏi của đề bài. Chính vì thế, sẽ có rất nhiều trường hợp thí sinh sau khi viết thật nhiều về ý kiến của mình nhưng khi kết luận lại thì không trả lời được câu hỏi ở đề bài rằng: Bạn có đồng ý với ý kiến trên hay không?
Bài viết này sẽ chỉ ra cho thí sinh những bước thật cụ thể mỗi khi giải quyết dạng đề Agree or Disagree essay trong IELTS, cũng như hướng dẫn cách tư duy trong việc trình bày ý kiến về một vấn đề cho trước, dựa trên việc nhóm các kiểu ra đề lại với nhau thành từng nhóm riêng biệt. Với các dạng đề khác, người đọc có thể tham khảo khóa Advanced tại ZIM. Khóa học sẽ cung cấp phương pháp làm 5 dạng bài của IELTS Writing Task 2, cũng như cải thiện kỹ năng tư duy ứng dụng vào phát triển ý.
Dạng đề Agree or Disagree Essay có so sánh nhất
Đề 1: The best way to solve the world’s environmental problems is to increase the fuel cost. Do you agree or disagree?
Tạm dịch: Cách tốt nhất để giải quyết các vấn đề môi trường tăng giá nhiên liệu. Bạn có đồng ý hay không?
Đối tượng được so sánh ở đây là việc tăng giá xăng dầu, và đề bài đang cho rằng đây là giải pháp tốt nhất.
Đề 2: There have been many inventions in human history (e.g. the wheel). Some people think the most important thing is the Internet. To what extent do you agree or disagree?
Tạm dịch: Có nhiều phát minh trong lịch sử nhân loại (ví dụ như bánh xe). Nhiều người cho rằng phát minh quan trọng nhất chính là internet. Bạn có đồng ý hay không?
Đối tượng được so sánh ở đây là Internet, và đề bài đang cho rằng đây là phát minh quan trọng nhất trong lịch sử nhân loại
Những lỗi tư duy điển hình khi làm Agree or Disagree essay
Đề bài: Bạn Phương là người đẹp nhất lớp
Câu hỏi: Bạn có đồng ý với điều này hay không?
Giả sử thí sinh đồng ý với ý kiến này, sau đây sẽ là một số lỗi tư duy trong lập luận mà thí sinh có thể mắc phải:
Nhầm lẫn giữa good và best
Có rất nhiều thí sinh cố gắng chứng minh đối tượng được cho là tốt nhất bằng cách liệt kê hàng loạt những “lợi ích, thuận lợi” của đối tượng này trong thân bài, sau đó kết luận rằng đối tượng này là “tốt nhất, hiệu quả nhất”.
Xét ví dụ đơn giản bên trên, giả sử thí sinh cố gắng chứng minh luận điểm “Bạn Phương là người đẹp nhất lớp” bằng cách liệt kê ra thật nhiều đặc tính đẹp của bạn Phương (ví dụ mắt to long lanh lấp lánh hoặc thậm chí đưa bằng chứng xác thực là “bạn Phương” đã từng tham gia cuộc thi sắc đẹp nào đó).
Tuy nhiên dù cho thí sinh có khen đối tượng được nhắc đến nhiều đến cỡ nào, dùng bao nhiêu dẫn chứng và bằng chứng bảo vệ cho vẻ đẹp đó, đối tượng này chỉ dừng ở mức là rất đẹp hoặc cực kỳ đẹp chứ vẫn chưa thể khẳng định là đẹp nhất. Bởi vì có thể bạn này “rất đẹp, cực kỳ đẹp” nhưng có người nào khác nào đó đẹp hơn bạn thì sao, nếu có người đẹp hơn bạn này thì không thể kết luận bạn là đẹp nhất.
Nguyên nhân cơ bản ở đây là, khi đề bài hỏi là “đẹp nhất hay không”, thì thí sinh phải có một sự so sánh ở đây, nếu không có so sánh với những đối tượng khác, thì đối tượng trên chưa chắc có phải là “đẹp nhất” hay không.
Tương tự, đối với đề số 1, bàn luận về “việc tăng giá xăng dầu”, nếu thí sinh chỉ liệt kê thật nhiều thuận lợi của giải pháp này thì chỉ có thể kết luận rằng đây là một giải pháp “rất tốt”, chứ chưa thể nào khẳng định nó là “tốt nhất”.
Một lần nữa, đối với đề số 2, bàn luận về “tầm quan trọng của internet”, nếu thí sinh chỉ liệt kê thật nhiều lợi ích của phát minh này đối với con người, thì chỉ có thể kết luận rằng đây là một giải pháp “rất quan trọng đối với con người”, chứ chưa thể nào khẳng định nó là “quan trọng nhất”.
Với một lỗi như vậy, điểm “thỏa mãn yêu cầu đề bài” – Task Response có thể chỉ được 5.0, vì chưa thể trả lời được đề bài (một trong những yêu cầu để được 6.0 ở tiêu chí Task Reponse)
Nhầm lẫn giữa better và best
Một số thí sinh khác, đã nhận ra được việc phải thực hiện biện pháp so sánh đối với dạng bài này, cố gắng chứng minh những đối tượng khác không tốt bằng đối tượng đề bài cho. Quay trở lại luận điểm “Bạn Phương là người đẹp nhất lớp”, một số thí sinh có thể thực hiện so sánh với những bạn khác trong lớp như bạn A, bạn B và bạn C, qua đó chứng minh được 3 bạn này đều không “đẹp” bằng bạn “Phương”, từ đó đi đến kết luận rằng bạn “Phương là đẹp nhất lớp”.
Tuy nhiên, dù đã thực hiện được biện pháp so sánh nhưng mà luận điểm trên chỉ đúng nếu trong lớp chỉ có tổng cộng 4 học sinh, còn nếu sĩ số lớn hơn 4 thì những học sinh còn lại trong lớp đều vẫn chưa được chứng minh là “không đẹp bằng bạn Phương”, vì thế “Phương” vẫn chưa chắc là “đẹp nhất”.
Hay nói cách khác, nếu chưa thể so sánh đối tượng trên với tất cả những đối tượng khác trong tập hợp, thì vẫn chưa thể kết luận đối tượng này là “tốt nhất đẹp nhất” được. Nguyên nhân cơ bản là, muốn một đối tượng là “nhất”, thì đối tượng này phải “hơn’ tất cả những đối tượng “khác”.
Tương tự, đối với đề số 1, bàn luận về việc “tăng giá xăng dầu”, nếu thí sinh chỉ so sánh giải pháp này với một hoặc một vài các giải pháp khác mà không thể chứng minh rằng không còn giải pháp nào khác thì hoàn toàn không thể kết luận giải pháp này là tốt nhất được, biết đâu có một giải pháp nào khác tốt hơn mà tác giả chưa đề cập tới thì sao.
Một lần nữa, đối với đề số 2, bàn luận về “tầm quan trọng của internet”, nếu thí sinh chỉ chứng minh phát minh này quan trọng hơn một vài phát minh nào khác, thì hoàn toàn không thể kết luận internet là phát minh quan trọng nhất được bởi vì không thể nào biết tổng số phát minh của nhân loại là bao nhiêu được.
Để phản biện, người đọc chỉ việc nêu ra một phát minh nào khác mà tác giả chưa liệt kê qua và chứng minh rằng nó quan trọng hơn internet là tác giả đã thua cuộc trong việc bảo vệ luận điểm của mình.
Áp dụng vào cách viết agree or disagree essay
Qua những lỗi được liệt kê bên trên, có thể rút ra một kết luận rằng việc chứng minh một đối tượng là tốt nhất, quan trọng nhất hoàn toàn không khả thi, đặc biệt là trong bài thi IELTS Writing Task 2 với chỉ 40 phút để viết và trên dưới 300 từ cho mỗi bài viết.
Trong khi đó, việc chứng minh một đối tượng nào không phải là “đẹp nhất, tốt nhất, quan trọng nhất”,… lại hoá ra rất dễ dàng, và hoàn toàn khả thi trong thời lượng như trên. Việc thí sinh phải làm chỉ đơn giản là tìm một đối tượng khác và chứng minh nó tốt hơn đối tượng đề bài cho là đạt yêu cầu.
Với ví dụ bên trên, để chứng minh “bạn Phương không phải là đẹp nhất”, chỉ cần tìm một bạn khác cũng đẹp và nêu lý do bạn này đẹp hơn bạn Phương là luận điểm bạn Phương đẹp nhất đã được bác bỏ thành công.
Áp dụng vào trong IELTS, thí sinh có thể rút ra một nguyên tắc chung cho dạng đề Agree or Disagree essay với yếu tố so sánh nhất rằng: Luôn luôn “Không đồng ý”, sau đó chứng minh một giải pháp khác tốt hơn là xong.
Cấu trúc gợi ý:
Đề 1: The best way to solve the world’s environmental problems is to increase the fuel cost. Do you agree or disagree?
Mở bài
Diễn giải lại đề bài và khẳng định quan điểm của mình (paraphrasing và thesis statement)
Cách 1: Many believe that increasing the cost of fuel is the best solution to global environmental issues. This method, although beneficial to the air quality and the world’s natural resources, is not the most effective due to many reasons, from my point of view.
Đối với cách 1, tác giả chọn việc trình bày những thuận lợi của giải pháp này trước khi chứng minh rằng giải pháp này không phải là hiệu quả nhất. Theo đó, thân bài thứ nhất sẽ bàn về những lợi ích của nó lên chất lượng không khí và nguồn tài nguyên thiên nhiên thế giới. Lập trường (position) ở đây là mặc dù có lợi, nhưng giải pháp này không phải là tốt nhất.
Đối với cách 2, tác giả chọn việc trình bày những bất lợi của giải pháp này trước khi chứng minh rằng giải pháp này không phải là hiệu quả nhất. Theo đó, thân bài thứ nhất sẽ bàn về những bất lợi và lý do giải pháp này không mang tính thực tiễn cao, và thân bài thứ hai cũng sẽ đưa ra một giải pháp khác tốt hơn. Lập trường (position) ở đây là ngay từ đầu đây không phải là giải pháp tốt rồi, và có một giải pháp khác tốt hơn.
Thân bài thứ nhất
Thí sinh có hai lựa chọn, hoặc là trình bày những lợi điểm của đối tượng, hoặc là trình bày những bất lợi của đối tượng. Thí sinh có thể chọn dựa trên ý tưởng của chính mình, vốn kiến thức cũng như là từ vựng của mình.
Nếu xăng trở nên đắt hơn, thì người dân sẽ ít dùng xe hơi hay xe máy của họ để đi lại hằng ngày và thay vào đó là sử dụng các phương tiện giao thông công cộng để mang tính kinh tế hơn. → Những phương tiện công cộng này có thể chưa được nhiều người hơn nên có thể giảm số lượng xe cộ cá nhân trên đường cũng như là lượng CO2 thải ra.
Người dân phải trả nhiều tiền hơn để mua xăng, nên họ có thể sẽ dùng nó cẩn thận hơn và ít lãng phí hơn. → điều này làm chậm đi sự cạn kiệt các nguồn năng lượng không tái tạo được, ví dụ như nhiên liệu hóa thạch, cái mà mất nhiều triệu năm để phục hồi.
On the one hand, the policy of raising the price of fuel may bring about certain benefits in terms of the environment. First, should petrol become increasingly expensive, citizens may feel less willing to choose their cars or motorbikes to commute every day, before growing more interested in public means of transportation that is much more economical. These public vehicles, able to carry more commuters at a time, can cut down on the quantity of personal transport as well as the CO2 emissions released into the air. Second, having to spend a larger amount of money affording gas, people will likely use it in a more careful and less wasteful manner. This can slow down the depletion of non-renewable energy resources, such as fossil fuel, which take many million years to recover.
Việc xăng trở nên đắt hơn có thể khiến cho các công ty với ưu tiên hàng đầu là tìm kiếm lợi nhuận sẽ tăng giá để bù cho các khoản chi phí vận tải phát sinh. → điều này khiến hàng hoá trên thị trường trở nên ít thân thiện với túi tiền hơn và người dân phải chi nhiều hơn cho phí sinh hoạt của họ.
Dù cho có áp dụng, giải pháp này cũng không giải quyết được vấn đề bởi vì xăng dầu là nhu yếu phẩm của nhân loại. → Dù cho có tốn kém cỡ nào, người ta vẫn sẽ mua phục vụ nhu cầu đi lại của họ, và vì thế thất bại trong việc thoả mãn mục tiêu ban đầu là bảo vệ môi trường
In the first place, not only does the policy of raising the fuel price burden citizens financially but it also promises very few positive changes in the environment. First, that petrol grows increasingly expensive may cause companies whose top priority is making profits to raise the price of their products to cover the arising transportation cost. This results in the goods on the market becoming less affordable, and citizens have to pay more for their living expenses. Second, such a method, even if being implemented, does not necessarily solve environmental problems as fuel can be considered one of the most basic necessities of humankind. No matter how costly it will be, people will still buy it to satisfy their travel demand, which fails to meet the initial purpose of saving the environment.
Thân bài thứ hai
Dù cho thân bài đầu tiên có bàn về thuận lợi hay bất lợi, thí sinh cũng cần nêu ra một giải pháp khác ở thân bài thứ hai để chứng minh rằng giải pháp đề bài cho là không phải tốt nhất.
Các nhà sản xuất mà có ưu tiên hàng đầu là lợi nhuận có thể sẽ phải tăng giá của họ để bù cho chi phí vận tải phát sinh → số tiền người dân tiêu cho việc mua sắm có thể sẽ tăng và chi phí sinh hoạt của họ cũng tăng.
Một giải pháp khác tốt hơn là đầu tư tiền để đảm bảo chất lượng của phương tiện giao thông công cộng để người tham gia giao thông dùng nó thường xuyên hơn là phương tiện cá nhân. → Khi ít phương tiện cá nhân được sử dụng, không chỉ lượng tiêu thụ nhiên liệu hóa thạch giảm mà lượng CO2 thải ra cũng sẽ giảm.
the amount of money citizens spend shopping will increase and so will their living expenses. In fact, a more reasonable approach is that the government should spend more money ensuring the quality of mass transit in order for commuters to use it more often. With fewer private vehicles being used, not only does the fossil fuel consumption decline but the CO2 emissions will also see a drop.
Chính phủ nên đầu tư vào chất lượng của các phương tiện giao thông công cộng, ví dụ như là máy điều hoà hiện đại bên trong xe bus hoặc bổ sung thêm các tuyến đường. → khi việc sử dụng phương tiện này trở nên thoải mái và tiện lợi hơn thì sẽ có nhiều người sử dụng hơn, khi đó số lượng xe cá nhân sẽ giảm và lượng CO2 thải ra cũng giảm theo.
Cho ví dụ: đây cũng chính là giải pháp mà Việt Nam sử dụng trong những năm vừa qua, nhờ vậy bầu khí quyển đã được phục đáng kể
So sánh: giải pháp này tốt hơn giải pháp kể trên vì không gây ra gánh nặng lên ngân sách của người dân.
Another solution that is able to deal with environmental issues worldwide more effectively without entailing financial difficulties for people is ensuring the quality of mass transit. For example, the government can either allocate the national budget for the equipment of modern air conditioners inside the bus or the addition of bus routes. Being more comfortable and convenient to use, public transport will likely attract more passengers, due to which the quantity of private vehicles can be decreased and so can the CO2 emissions. This is also what the governing bodies in Vietnam have carried out in recent years, and therefore, the local atmosphere is reported to have seen considerable improvements. In addition, investing money in the quality betterment of such public means of transport does not cause any burdens on people’s budget like the fuel price increasing method.
Conclusion
Cách 1: Lập trường của bài viết là mặc dù giải pháp này có lợi, nhưng nó không phải là tốt nhất. Cho nên, kết bài có thể được viết như sau:
Cách 2: Lập trường của bài viết là giải pháp này ngay từ đầu không phải là giải pháp tốt, nên nó càng không phải là tốt nhất. Cho nên, kết bài có thể được viết như sau:
Kết luận
Trong phần một của chuyên mục phân tích các cách ra đề của dạng Agree or Disagree Essay, tác giả đã phân tích nhóm những đề có yếu tố so sánh, cụ thể là so sánh nhất. Đối với những đề bài có yếu tố so sánh như vậy, sẽ rất khó cho thí sinh khi đồng ý và chứng minh rằng những gì đề bài đưa ra là tốt nhất, hiệu quả nhất, quan trọng nhất,…
Cách giải quyết chung cho nhóm này là, giải pháp đề ra có thể có lợi hoặc có hại, nhưng suy cho cùng, nó không phải là giải pháp tối ưu nhất. Phần hai của chuyên mục sẽ là phân tích nhóm đề tiếp theo, nhóm Agree or Disagree essay có yếu tố so sánh hơn.
Hoàng Anh Khoa